Ιδού η απορία…

Όπου γης και πατρίς. Έτσι έλεγαν οι παλαιότεροι προσπαθώντας να μπολιάσουν σε αυτή τη φράση την ανάγκη τους για αισιοδοξία. Οι περισσότεροι χρησιμοποιούσαν την παραπάνω ατάκα όταν ήθελαν να απαλύνουν την αίσθηση της ξενιτιάς τους, βαφτίζοντας πατρίδα ακόμα και το πιο απομακρυσμένο μέρος πάνω στον πλανήτη, στο οποίο έλαχε να ξεκινήσουν την προσπάθειά τους για μια νέα ζωή. Ή, από την άλλη, υπονοούσαν ότι όσο μακρυά κι αν βρίσκονται, οι κόποι τους θα καταλήγουν πάντα στην πατρίδα τους, που θα την κουβαλούν σε κάθε κίνησή τους. Σε τελική ανάλυση, ίσως και να αναδείκνυε όλο αυτό μιαν υπέρβαση που καταργούσε τη στενή γεωγραφική έννοια της πατρίδας και την έκανε ευρύτερη, πέρα από σύνορα και χάρτες. Πατρίδα μου όλη η γη.

Πατρίς, θρησκεία, οικογένεια. Η παρατονισμένη διάσταση της πατρίδας. Όταν ξεπουλήθηκε, απέμεινε αποκαΐδι, δίχως ελευθερία, δίχως σύνταγμα, έγινε εύκολο θήραμα, έγινε λεία στο στόμα όσων την ποδοπάτησαν. Και επειδή δεν είχαν με τι να τη στηρίξουν, έβαλαν δίπλα της δυο πόδια σαθρά, κάνοντάς την να φαίνεται εξαρτημένη. Πατρίδα δικαιούται να έχει μόνο εκείνος που είναι θρήσκος και οικογενειάρχης. Όλοι οι υπόλοιποι πρέπει να εξοριστούν σε ξερονήσια, να τιμωρηθούν και να βασανιστούν στο όνομα της “πατρίδας” που αποκήρυξαν. Και ποτέ δεν θα μπορούν να ξεστομίσουν τ’ όνομά της, παρά μόνο εφόσον συμμορφωθούν στο τρίπτυχο της υποταγής. Να κάνεις το σταυρό σου και να ‘χεις κορώνα την οικογένεια. Κι ας ξενογαμάς, δεν πειράζει, πατριώτη.

Η εφαρμογή του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων. Μετά τον εξευτελισμό του κορμιού της, έπρεπε να της βάλουμε μανδύα φανταχτερό, να είναι ωραίος και ν’ αντέχει. Γι’ αυτό, την αποθεώσαμε και την κηρύξαμε ως το έσχατο καταφύγιο εφαρμογής του Συντάγματος των Ελλήνων. Την κάναμε το φίλτρο της Δημοκρατίας μας. Αν οι κρατούντες, οι κυβερνώντες, οι συνταγματάρχες και λοιποί πάνε να τη σφετεριστούν, εμείς δικαιούμαστε να αντισταθούμε και με δικαιολογία συνταγματικής περιωπής.  Και μάλιστα βάλαμε την προτροπή αυτή στο ακροτελεύτιο άρθρο του Συντάγματος, σαν επίλογο στα προηγούμενα, τα πιο τυπικά και νομικίστικα. Για το τέλος, την αυλαία, κρατήσαμε την ουσία.

Εις οιωνός άριστος, αμύνεσθαι περί πάτρης. Αυτή η προσπάθεια για την προστασία της πατρίδας είχε φωλιάσει μέσα στη δίψα του λαού για νέα οράματα, για ηγέτες, για αλλαγές, για διαδικασίες συλλογικές, που θα αναδείκνυαν το εμείς έναντι του εγώ. Να πιαστούμε όλοι αγκαλιά και να γίνουμε γροθιά μεταρρυθμίσεων, για να δούμε την πατρίδα μας πλέον ενωμένη, μακρυά από τους διχασμούς του παρελθόντος. Αλλά κάπου εκεί εμφανίστηκαν εκείνοι που εκμεταλλεύτηκαν την άδολη διάθεση για μια πατρίδα νέα. Οι πατριδοκάπηλοι. Εκείνοι που σμίξανε με τους εθνοσωτήρες και κάνανε την πατρίδα μου μικρή. Και καθώς μίκραινε εκείνη, μεγαλώνανε τα εγώ. Και η ατάκα άλλαξε με το πέρασμα των χρόνων. Έγινε αμύνεσθαι περί πάρτης.

Υπεράνω όλων η πατρίς. Αν πληκτρολογήσεις τη φράση αυτή στο google βλέπεις κατεβατά αποτελέσματα από ιστοσελίδες φιλικά διακείμενες στη Χρυσή Αυγή. Ποιος το φανταζόταν. Αναποδογυρίσανε οι όροι. Πάνω από όλους η πατρίδα, σαν μπότα, σαν μαστίγιο, σαν διαταγή, θα περιφέρεται πάνω από τα κεφάλια σας. Και θα γίνεται φάπα, σφαλιάρα, μπουνιά αν χρειαστεί. Θα κάνουμε και διαγωνισμό στην πώρωση για το ποιος είναι περισσότερο πατριώτης. Και θα τονίζουμε διαφορετικά την έννοια της πατρίδας. Θα της δίνουμε ηχόχρωμα επιθετικό, να μη μασάει, τέρμα πια με τα δήθεν, τα εξευγενισμένα, τα διπλωματικά. Γαμημένες αλβανικές κωλοτρυπίδες. Έξω απ’ τα δόντια.

Οι τράπεζες έχουν πατριωτικό καθήκον για τη σωτηρία της χώρας. Έτσι ανέφερε προχτές ο κατά τα άλλα περιχαρής υπουργός Οικονομικών της ελληνικής κυβέρνησης. Για μια ακόμα φορά η πατρίδα ταιριάζει παντού ως τσόντα στα επιχειρήματα των ανθρώπων. Οι τραπεζίτες πρέπει να αφήσουν στην άκρη τα ιδιωτικά τους κριτήρια, να εκτιμήσουν ότι μια πατρίδα έχει πέσει στα πόδια τους και φυλάει τις κατουρημένες από κέρδη ποδιές τους, και να πράξουν το καθήκον τους προς αυτήν. Να επαναγοράσουν το χρέος της. Βλέπω από τώρα τους διοικητάδες να κάνουνε σημαία τους ισολογισμούς τους και να προβαίνουν στο πατριωτικό τους καθήκον με τη συνοδεία του Εθνικού Ύμνου. Ο καλός ο υπουργός μας παρέλειψε κάτι βέβαια.

Ότι το χρήμα δεν έχει πατρίδα.